Dịch vụ chuyển mạng viễn thông di động mặt đất giữ nguyên số là dịch vụ cho phép thuê bao di động có khả năng chuyển đổi doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trong khi vẫn giữ được số điện thoại (bao gồm cả mã mạng và số thuê bao). Dịch vụ chuyển mạng được triển khai cung cấp lần đầu tiên vào năm 1997 tại Singapore, đến nay, dịch vụ này đã có mặt tại hơn 110 quốc gia trên toàn thế giới và trở thành một xu thế phố biến của thị trường viễn thông di động phát triển, trong đó khu vực Đông Nam Á có 3 nước Singapore, Thái Lan, Malaysia đã triển khai cung cấp dịch vụ chuyển mạng. Việt Nam là nước thứ 4 triển khai dịch vụ.
Trong bối cảnh nhận được rất nhiều khuyến nghị của các tổ chức, liên minh viễn thông thế giới cũng như để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy cạnh tranh trong thị trường viễn thông, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã phê duyệt Đề án triển khai dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số thuê bao và ban hành thông tư số 35/2017/TT-BTTTT ngày 23/11/2017 quy định về việc chuyển mạng viễn thông di động mặt đất giữ nguyên số. Đây là hành lang pháp lý cơ bản để các đơn vị liên quan đầu tư, thiết lập, nâng cấp hệ thống thiết bị triển khai dịch vụ.
Dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số được triển khai sẽ đem lại nhiều lợi ích cho thị trường viễn thông, doanh nghiệp viễn thông, thuê bao di động và đáp ứng mục tiêu quản lý của cơ quan quản lý nhà nước.
- Đối với thuê bao di động: Đem lại khả năng lựa chọn doanh nghiệp cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình trong khi vẫn giữ được số điện thoại, xóa bỏ rào cản phải thay số điện thoại mới, gây rắc rối trong công việc và sinh hoạt của người sử dụng.
- Đối với doanh nghiệp viễn thông: Đây là động lực cho doanh nghiệp di động tăng cường năng lực cạnh tranh của mình bằng cách nâng cao chất lượng dịch vụ, chăm sóc khách hàng nhất là các khách hàng lâu năm đã gắn bó với mình. Đây có thể coi là một kênh phát triển thuê bao trong bối cảnh thị trường viễn thông di động đang dần bão hòa.
- Đối với thị trường viễn thông: Việc tạo dựng môi trường cạnh tranh tương tự như nhiều nước trên thế giới sẽ giúp cho các doanh nghiệp di động có kinh nghiệm để phát triển kinh doanh ra các nước trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Tạo ra xu hướng cá thể hóa số điện thoại qua đó góp phần thúc đẩy phát triển các dịch vụ ứng dụng viễn thông, giá trị gia tăng đi kèm tạo cơ hội cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng phát triển.
- Đối với cơ quan quản lý nhà nước: việc triển khai dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số là một trong các biện pháp để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy cạnh tranh.
Về cách thức triển khai, dịch vụ chuyển mạng triển khai theo mô hình Cơ sở dữ liệu tập trung, các nhà mạng sẽ cập nhật thông tin về thuê bao chuyển mạng tại Cơ sở dữ liệu tập trung về hệ thống thiết bị của mình để phục vụ cho việc định tuyến cuộc gọi, tin nhắn… đến các thuê bao đã chuyển mạng.
Thời gian vừa qua, Cục Viễn thông và các doanh nghiệp di động đã tích cực phối hợp, làm việc để đưa dịch vụ chuyển mạng đến với người sử dụng dịch vụ viễn thông. Do đặc tính kết nối của các mạng viễn thông nên quá trình triển khai đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc: dịch vụ triển khai cần sự nâng cấp hệ thống; thống nhất về qui trình khai thác, giá cước dịch vụ, điều kiện sử dụng dịch vụ, v.v... không chỉ giữa các doanh nghiệp di động mà cả các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điện thoại cố định, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điện thoại quốc tế chiều về, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung.
Dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số được triển khai trong bối cảnh các doanh nghiệp di động đang cung cấp dịch vụ cho trên 120 triệu thuê bao nên phải thực hiện từng bước chắc chắn để không có tác động tiêu cực đến hoạt động của toàn bộ mạng viễn thông. Cục Viễn thông và các doanh nghiệp di động đã thống nhất sẽ triển khai dịch vụ đối với các thuê bao trả sau (khoảng 5%) để đánh giá tác động của dịch vụ đối với thị trường, kịp thời có các biện pháp để loại bỏ tác động tiêu cực nếu có trước khi triển khai trên diện rộng.
Đến nay, sau khi đã hoàn thành quá trình thử nghiệm dịch vụ với tải thật, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo Cục Viễn thông và các doanh nghiệp di động, cố định,… sẵn sàng cung cấp dịch vụ cho thuê bao di động với kế hoạch cung cấp dịch vụ cụ thể như sau:
Phạm vi cung cấp dịch vụ: toàn quốc.
Thời điểm cung cấp dịch vụ: Đối với các mạng Viettel, Vinaphone, Mobifone: cho thuê bao trả sau từ 16/11/2018; Từ 01/01/2019, các doanh nghiệp Viettel, Vinaphone, Mobifone và Vietnamobile sẽ đồng loạt cung cấp dịch vụ chuyển mạng cho cả thuê bao di động trả trước và trả sau.
Bộ Thông tin và Truyền thông tin tưởng dịch vụ chuyển mạng sẽ đem lại lợi ích thiết thực cho các thuê bao di động, doanh nghiệp viễn thông và sự phát triển của thị trường dịch vụ di động./.
