96% nguyên nhân ung thư phổi do hút thuốc lá
Hút thuốc, đặc biệt là thuốc lá điếu, cho đến nay là tác nhân chính gây ra ung thư phổi nặng nhất. Trong khói thuốc lá có chứa ít nhất 73 chất gây ung thư và một đồng vị phóng xạ của Poloni đó là Poloni-210. Tại các nước phát triển, 90% số ca tử vong do ung thư phổi ở nam giới trong năm 2000 được cho là do hút thuốc, tỉ lệ này đối với phụ nữ là 70%.
Theo PGS-TS-BS. Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K, Viện trưởng Viện nghiên cứu Phòng chống ung thư, hút thuốc lá được khẳng định là nguyên nhân chính dẫn đến ung thư phổi. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, nguy cơ mắc ung thư phổi tăng 10-20 lần với những người hút thuốc trên một bao/ngày và tỷ lệ tử vong do ung thư phổi ở người hút thuốc lá cao gấp 10 - 15 lần so với người không hút.
Không những thế, việc hít phải khói thuốc từ một người khác đang hút thuốc, hay thường được gọi là hút thuốc thụ động, là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư phổi ở những người không hút thuốc. Nguy cơ mắc bệnh đối với những người hút thuốc lá thụ động tăng lên từ 20 - 30% trong khi đối với những người làm việc trong môi trường có khói thuốc là 16 - 19%. Các nghiên cứu chỉ ra khói thuốc bay ra ngoài không khí từ điếu thuốc cháy nguy hiểm hơn nhiều so với loại khói mà người hút thuốc trực tiếp hít vào do không qua đầu lọc.
Hút thuốc gây bệnh ung thư phổi như thế nào
Theo BS Phạm Thị Lệ Quyên, Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai cho biết: khi hít vào, không khí sẽ vào đường hô hấp trên qua mũi và miệng, nơi không khí được lọc, sưởi ấm và làm ẩm rồi qua khí quản để vào phổi.
Khi khói thuốc đi vào qua miệng, người hút thuốc bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất là quá trình lọc ở mũi. Người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn người không hút và khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp kém hơn do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt, thậm chí bị phá huỷ. Khói thuốc làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và thành phần của chất nhầy. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy bị nhiễm các chất độc hại, và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí.
Hút thuốc gây tăng tính đáp ứng đường thở. Do ảnh hưởng của các chất độc hại trong khói thuốc, đường thở dễ bị co thắt: luồng khí hít vào và thở ra đều bị cản trở, do đó hình thành các tiếng ran rít, ran ngáy và có thể bị khó thở.
Những người hút thuốc ở tuổi càng trẻ thì thời gian hút để gây ra bệnh liên quan đến đường hô hấp càng ngắn so với những người bắt đầu hút ở tuổi muộn hơn. Nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao hơn gấp 10 lần so với những người không hút thuốc. Mức độ tăng nguy cơ khác nhau tuỳ theo loại tế bào ung thư. Ngoài ra, những người hút thuốc còn bị tăng nhiễm virus, tăng nhiễm vi khuẩn thường, tăng lao phổi, tăng các bệnh phổi mạn tính, đặc biệt bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
