Hiện nay chè Shan núi cao năng suất thường thấp do: tập quán canh tác cũ, kỹ thuật lạc hậu; chè chưa được đốn, hái và chăm sóc đúng kỹ thuật; đất không được cải tạo theo một quy trình hợp lý, không bón hoặc bón quá ít phân hữu cơ; thiếu hệ thống cây cải tạo đất và cây che bóng...
Để nâng cao năng suất các nương chè Shan xuống cấp, chúng ta cần thực hiện đồng bộ các biện pháp cải tạo như sau:
1. Cây cải tạo đất:
- Với nương chè có thảm thực vật nghèo kiệt:
+ Những nương chè mất khoảng cuốc lật theo băng ở những nơi bị mất khoảng trống chưa khép tán: cần trồng tràm lá nhọn để cải tạo đất, chuẩn bị cho quá trình trồng dặm và có một phần chất xanh bón cho những cây chè còn lại trên nương chè.
+ Thời vụ: tháng 11 – 12 cuốc lật; từ 1/2 - 25/2 thì gieo hạt.
+ Lượng hạt (tràm lá nhọn): 7 – 8 kg/ha
- Với nương chè đất dốc, thảm thực vật phong phú: áp dụng giải pháp như trồng chè ở mật độ dưới 3.000 cây/ha.
2. Kỹ thuật trồng dặm:
- Tiêu chuẩn cây: 15 – 16 tháng tuổi, chiều cao cây > 50 cm, cây khoẻ.
- Phương pháp trồng: Kích thước hố trồng dặm: 50 x 50 x 50cm.
- Thời vụ trồng dặm: Tháng 7 – 9 và tháng 2,3 năm sau.
- Phân bón: trước khi trồng 1 tháng cần đốn tỉa cốt khí rồi trộn với phân compost (4 kg/hố) và phân vi sinh (0,5kg phân vi sinh/hố).
- Phương thức trồng: Khi trồng bổ hố không để rễ chè tiếp xúc trực tiếp với phân, mặt bầu chè cách mặt đất đào hố 5 – 7cm, lèn chặt đất nhỏ quanh gốc, tủ cỏ rác, chất hữu cơ cho chè.
3. Kỹ thuật đốn hái, tạo tán, nuôi tán:
- Kỹ thuật đốn: Tuỳ thuộc vào sinh trưởng của nương chè mà quyết định kỹ thuật đốn.
Đối với những nương chè bị đốn quá đau, hái sát mất toàn bộ tán thì không hái lứa 1, lứa sau hái chừa 5 – 7 lá, sau đó hái bình thường.
Đối với những cây chè quá cao, nhiều cành yếu thì đốn trẻ lại đưa về độ cao 2,5 – 3 m để tạo bộ tán (ở độ cao có thiết diện tán lớn nhất).
Đối với những cây chè còn sung sức thực hiện đốn phớt hoặc sửa bằng, cách vết đốn cũ 5 – 7cm.
Thời vụ đốn: tháng 12 và tháng 1.
- Kỹ thuật hái chè:
Khai thác sản phẩm chè Shan thường gắn liền với tập tục của đồng bào các dân tộc vùng cao. Đặc điểm của kiểu canh tác này gần như là khai thác tự nhiên, không có đầu tư thâm canh. Những cây chè khai thác theo tập quán là những cây chè to, cao, sống hỗn giao với cây rừng (rừng gỗ hoặc rừng che nứa). Ở đây, đồng bào thường khống chế độ cao của cây khoảng 2,5 – 3,5m, tán rộng tuỳ theo sức sinh trưởng của cây, có cây rộng 2 – 3m, có cây tán rộng tới 8 – 9m.
Thu hái những cây chè cao thường phải dùng thang. Thông thường, cuối tháng 3 - đầu tháng 4 là thời vụ hái vụ 1, tháng 5 – 6 là vụ 2, tháng 8 là vụ 3 và tháng 10 – 11 là vụ 4. Thực tế không có quy trình đốn rõ rệt mà kết hợp vụ 1 vừa đốn vừa hái (dùng dao đốn sâu cành, sau đó thu hái các búp trên cành đã đốn). Các vụ khác tiến hánh hái bình thường.
Chỉ tiến hành hái những búp đủ tiêu chuẩn và chừa lại hợp lý (vụ xuân chừa 3 – 4 lá, vụ hè thu chừa 1 – 2 lá). Những búp ở đỉnh trục cành chính, thân chính có thể hái sát lá cá.
- Kỹ thuật nuôi tán:
Những nương chè yếu mới đốn trẻ lại, vụ xuân nuôi chừa, đến tháng 5 hái chừa 5 – 6 lá, bấm ngọn mù xoè, thời gian sau thì hái bình thường.
