Tàu sân bay USS Ronald Reagan cùng tàu chiến, trực thăng và chiến đấu cơ của Mỹ trong cuộc tập trận ở Biển Đông ngày 6/7. Ảnh: DVIDS
Tại hội thảo, đại diện Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ lo ngại về những diễn biến phức tạp gần đây trên biển Đông và nguy cơ xảy ra xung đột giữa các bên tranh chấp. Phía Mỹ nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục đấu tranh cho một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở; khẳng định đang củng cố chính sách của nước này tại biển Đông, một phần trọng yếu nhưng đang gây ra những tranh cãi tại khu vực.
Ông David R. Stilwell - Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương cho biết: "Mỹ cam kết bảo vệ tự do hàng hải theo luật pháp quốc tế, duy trì dòng chảy thương mại không bị cản trở và hỗ trợ giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Đây là những lợi ích quan trọng của Mỹ và chúng tôi tuân thủ, chia sẻ với nhiều đồng minh và đối tác của mình".
Các chuyên gia cũng thảo luận những nỗ lực chính trị hợp pháp nhằm quản lý các tranh chấp, thúc đẩy hòa bình và ổn định trên biển Đông, nhấn mạnh những bất đồng trong khu vực phải do chính các nước ASEAN tự giải quyết dựa trên Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) và biện pháp xây dựng niềm tin. Tuy nhiên, trước những diễn biến căng thẳng hiện nay ở biển Đông, vấn đề này cần thêm tiếng nói của các bên liên quan và cộng đồng quốc tế.
Ông Richard Javad Heydarian - Chuyên gia bình luận chính trị, mạng lưới GMA, Philippines đánh giá: "Các quốc gia liên quan như Indonesia, Philippines và Việt Nam đã cùng nhau hành động. Chúng ta cần nhiều hơn thế, chúng ta cần vượt ra ngoài khuôn khổ ASEAN. Tôi nghĩ ASEAN + thực sự là cách tiếp cận hợp lý".
Tại hội thảo, các học giả đều nhấn mạnh, hành động đơn phương từ bất kỳ quốc gia nào gây bất ổn tình hình trên biển Đông đều dẫn đến xói mòn niềm tin và vi phạm luật pháp quốc tế.
