Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 được coi là bước phát triển tiếp theo trong quá trình số hóa lĩnh vực sản xuất để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất với những công nghệ đang và sẽ có tác động lớn như công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động hóa, robot…
Mức độ ảnh hưởng, lan tỏa của cuộc cách mạng này diễn ra trên quy mô toàn cầu, với tốc độ nhanh hơn những gì đã xảy ra từ trước đến nay và dự báo sẽ làm thay đổi toàn bộ hệ thống sản xuất, quản lý và quản trị trên toàn thế giới.
Trong bối cảnh đó, con người đang tăng cường khai thác tối đa sức mạnh của công nghệ để giải quyết những thách thức từ thảm họa thiên nhiên mà họ đang phải đối mặt. Những năm gần đây đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của nông nghiệp thông minh, khai thác và tiêu thụ năng lượng thông minh thông qua hệ thống công nghệ blockchain...
Do đánh bắt quá mức, biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, nguồn cung cấp cá toàn cầu đang sụt giảm nghiêm trọng. Singapore, một quốc đảo diện tích nhỏ nằm trong khu vực Đông Nam Á, tài nguyên thiên nhiên không có gì ngoài môi trường biển, bị ảnh hưởng lớn bởi vấn đề này. Với tài nguyên thiên nhiên hạn chế, đất canh tác hẹp, chủ yếu để trồng cao su, dừa, rau ăn quả, nông nghiệp không phát triển, hàng năm Singapore phải nhập lương thực, thực phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước.
Để đạt được mục tiêu sản xuất 30% nhu cầu dinh dưỡng của Singapore vào năm 2030, Công ty Nuôi trồng thủy sản Singapore (SAT- Singapore Aquaculture Technologies), một công ty con của Wintershine, gần đây đã cho ra mắt trang trại nuôi cá nổi thông minh đầu tiên tại quốc đảo này. Đây là loại hình nuôi trồng thủy sản có khả năng chống chịu khí hậu đầu tiên tại châu Á, hứa hẹn sẽ giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung cá bằng cách cung cấp 350 tấn cá mỗi năm cho các hộ gia đình ở Singapore.
Mô hình nuôi cá nổi thông minh trên biển sẽ giúp ngành nuôi biển phát triển bền vững hơn, Singapore mong muốn công nghệ mới sẽ thành công như mong đợi, không những ở đất nước của họ mà sẽ trở thành xu hướng nuôi biển của thế giới trong tương lai.
Việc nuôi trồng thủy sản được xác định là một lĩnh vực quan trọng của Cơ quan Thực phẩm Singapore (Singapore Food Agency), do đó trang trại nuôi cá nổi của SAT sẽ giúp củng cố an ninh lương thực của quốc đảo này và giảm phụ thuộc vào sự biến động của nền kinh tế thực phẩm toàn cầu.
Trang trại nuôi cá nổi của SAT ứng dụng công nghệ tiên tiến bằng cách sử dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và phân tích video để giám sát cá cũng như phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh, qua đó giúp tăng năng suất và sản lượng cá thu được. Các vấn đề về chuyển đổi kỹ thuật số được hỗ trợ bởi đối tác Siemens.
Kết quả là những con cá được nuôi trong mô hình này rất sạch và tươi, với hương vị vô cùng tuyệt vời. Tất cả đạt được là nhờ vào hệ thống cảm biến thông minh có thể điều chỉnh được từ việc cho cá ăn, nhiệt độ nước và các thông số quan trọng khác.
TS. Koh Poh Koon, Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp, cho biết Singapore cần khai thác công nghệ và giải pháp sáng tạo này để đáp ứng mục tiêu tăng sản lượng thủy sản tại địa phương.
Đảm bảo an toàn cho trang trại cá nổi thông minh
Có thể nói, CMCN 4.0 đang tạo ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới với khả năng làm thay đổi các tiến trình sản xuất và quy trình công nghiệp. Tuy nhiên, cuộc cách mạng này cũng đi kèm những rủi ro, bất trắc nhất định về an ninh mạng, và trang trại nuôi cá nổi thông minh của SAT cũng không nằm ngoài số đó. Chỉ những doanh nghiệp quan tâm tìm hiểu về sự an toàn mạng trong công nghiệp mới nhận thức được những vấn đề họ sẽ gặp phải và có các bước cần thiết để xử lý cũng như vượt qua thách thức và rủi ro.
Mô hình trang trại cá nổi thông minh ở trên được xem là một dự án quan trọng của Cơ quan Thực phẩm Singapore. SAT hiểu được sự cần thiết của việc nâng cao khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công mạng trong tương lai, do đó họ đã hợp tác với Kaspersky để bảo vệ hệ thống mạng của mình trước những kẻ tấn công mạng.
Theo ông Stephan Neumeier, Giám đốc điều hành của Kaspersky châu Á - Thái Bình Dương, ví dụ này cho thấy vấn đề an ninh mạng không còn giới hạn đối với các các tập đoàn nhất định và người tiêu dùng mà cần được xem xét cho mọi ngành công nghiệp.
"Về phần mình, chúng tôi sẽ tiếp tục khám phá cách chúng tôi có thể cung cấp các giải pháp an ninh mạng được thiết kế riêng, dựa trên xem xét nhu cầu kinh doanh đang phát triển của mọi ngành công nghiệp", ông Stephan Neumeier cho biết .
Theo ông Stephan Neumeier, những rủi ro hàng đầu đối với các hệ thống sản xuất công nghiệp mà các chuyên gia bảo mật của Kaspersky nhận thấy bao gồm: Nguồn lây nhiễm ngoài ý muốn từ mạng lưới công nghiệp; Hành vi của nhân viên; Chiến tranh mạng và Hoạt động phá hoại của tội phạm mạng.
Việc có thể truy cập vào cơ sở dữ liệu với thông tin được cập nhật liên tục về lỗ hổng bảo mật trên các giải pháp bảo mật công nghiệp và sản phẩm IoT là rất cần thiết đối với những tổ chức công nghiệp ở thời đại công nghệ 4.0.
Quay trở lại với mô hình nuôi cá thông minh, giả sử mạng lưới sản xuất và cảm biến không được bảo mật, một nhóm tội phạm mạng có thể tấn công bằng cách lây nhiễm chất độc vào nguồn nước. Người tiêu dùng khi ăn phải cá nhiễm độc sẽ bị nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, cần có các quy trình kiểm soát an ninh mạng thích hợp để đảm bảo rằng dữ liệu chỉ có thể được truy cập bởi những người có thẩm quyền. Giao thức bảo mật này đồng nghĩa với việc dữ liệu sẽ hoàn toàn nằm ngoài phạm vi tiếp cận của các đối tượng không được cấp phép.
Giải pháp an ninh mạng cho các node của Kaspersky (Kaspersky Industrial CyberSecurity for Nodes) được sử dụng để bảo vệ trang trại cá nổi thông minh trước bối cảnh các đe doạ trực tuyến ngày càng mở rộng, với nguy cơ tiềm ẩn đến từ yếu tố con người, phần mềm độc hại và các cuộc tấn công nhắm mục tiêu tinh vi nhằm giúp SAT có thể duy trì hoạt động hiệu quả.
Việc thành lập một Trung tâm điều hành an ninh mạng (SOC) cũng rất cần thiết. Với SOC, các sự cố an ninh mạng khi xảy ra tại tổ chức sẽ được giảm nhẹ thiệt hại khi dữ liệu về các hoạt động đáng ngờ liên tục được thu thập và phân tích bởi một nhóm giám sát. Đây chỉ là bước đầu tiên để SAT có khả năng thích ứng và phát triển trong bối cảnh gia tăng các mối đe dọa hiện nay. Việc trang bị một đội ngũ SOC nội bộ sẽ đảm bảo rằng doanh nghiệp đã sẵn sàng cho mọi sự cố an ninh mạng và cho phép doanh nghiệp phục hồi sau một cuộc tấn công mạng nhanh chóng và hiệu quả hơn
