Năm nay, năm 2019, nếu chúng ta cấp phép thử nghiệm Mobile Money, thì Việt Nam là nước thứ 91 trên thế giới có nền tảng thanh toán Mobile Money. Thêm một lần nữa, Việt Nam chúng ta lại không phải các nước thuộc nhóm đầu chấp nhận một nền tảng mới do công nghệ tạo ra.
Hết 2018, thế giới đã có 90 nước chấp nhận Mobile Money, gần 900 triệu người dùng, giao dịch mỗi ngày 1,3 tỷ USD, tăng trưởng hàng năm 20%, riêng châu Á tăng trưởng 31%. Có nhiều nước, tỷ lệ người dân sử dụng Mobile Money tới trên 50%.
Đi sau thì thuận lợi lớn nhất của chúng ta là có thể học hỏi từ những người đi trước. 90 nước đã triển khai, hiệu quả đã nhìn thấy rõ, khung pháp lý cũng đã hình thành, có cả những tổ chức quốc tế lớn như GSMA thường niên nghiên cứu tổng kết và khuyến nghị, thì không có lý do gì mà Việt Nam chúng ta lại không thể làm nhanh trong năm nay.
Hội nghị ngày hôm nay nhằm đào tạo các bên liên quan để triển khai hơn là một hội nghị mang tính hội thảo. Mỗi người tham dự sẽ được cấp chứng chỉ của một khoá đào tạo. Đây có lẽ là một hội nghị mang tính hành động đầu tiên được triển khai. Bàn về cách làm hơn là bàn về làm hay không làm. Tôi mong muốn chúng ta có nhiều hơn các hội nghị như thế này để giúp đất nước phát triển nhanh hơn.
Chúng ta đã nói nhiều tới thương mại điện tử, đến khởi nghiệp, đến đổi mới sáng tạo, nhưng lại quên nói đến một trong những nền tảng quan trọng nhất để thúc đẩy chúng là nền tảng thanh toán. Muốn một dịch vụ nào đó phổ biến đến 100% người dân thì đầu tiên là nền tảng thanh toán phải đến được 100% người dân. Không có phương tiện nào có thể thực hiện việc này tốt hơn là di động, là Mobile Money. Ở Việt Nam, tỷ lệ người dùng thẻ tín dụng còn thấp, nhưng mật độ thuê bao di động thì đã trên 100% từ nhiều năm nay.
Tại Việt Nam, 99% các giao dịch dưới 100.000 đồng là bằng tiền mặt. Mobile Money sẽ là giải pháp mạnh mẽ để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Câu chuyện ở đây là, công nghệ có thể giúp giải quyết rất nhiều vấn đề của đất nước, nhưng chúng ta phải thay đổi, dám thay đổi, dám chấp nhận các mô hình mới.
Nhiều người dân bị gạt ra ngoài hệ thống tài chính chính thống, đó là những người nghèo ở nông thôn, người dân ở vùng sâu, vùng xa. Mobile Money sẽ là giải pháp để đưa họ tiếp cận tới các dịch vụ (có trả phí) mang tính đổi đời trên nền tảng Internet như y tế, giáo dục, tài chính, việc làm, an sinh xã hội.
Mobile Money thâm nhập thị trường nông thôn và số hoá chuỗi giá trị nông nghiệp. Tại các nước đang phát triển, khoảng 15% người trưởng thành có doanh thu từ bán nông sản, nhưng đa số họ nhận tiền mặt, hình thức thanh toán rủi ro, không hiệu quả và bất tiện khi thu tiền. Họ cũng không thể bán nông sản cho một người ở xa. Mobile Money giúp chúng ta ở thành phố có thể mua một nải chuối ở vườn cây của một người cụ thể ở bất kỳ thôn bản nào trên toàn quốc, thậm chí ở cây nào trong vườn cây đó. Người nông dân cũng vì đó mà bán được giá cao.
Mobile Money sẽ làm xuất hiện rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực số, những công ty khởi nghiệp công nghệ. Mobile Money sẽ là phương thức thanh toán phổ biến nhất được chấp nhận bởi các công ty khởi nghiệp. Chúng ta kỳ vọng Mobile Money sẽ góp phần bùng nổ các start-up Việt Nam.
Không chỉ kích thích sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh kỹ thuật số, Mobile Money còn đẩy mạnh việc tiếp cận các dịch vụ tài chính. Thí dụ tại Kenya, sau 3 năm triển khai Mobile Money thì tỷ lệ sử dụng ngân hàng tăng 19%, nhờ vào sự phát triển của dịch vụ Mobile Money. Mobile Money với các giao dịch nhỏ chính là sự đào tạo người dân để trở thành khách hàng của ngân hàng. Ngân hàng không phải quá lo lắng về Mobile Money.
Mobile Money là một thí dụ thuyết phục về việc nhà mạng viễn thông có thể trở thành nền tảng của nhiều thứ, chứ không chỉ là hạ tầng viễn thông như hàng trăm năm nay. Chúng ta cũng sẽ kỳ vọng nhiều hơn nữa vào các nhà mạng trong việc tự chuyển mình để trở thành nền tảng của dữ liệu, của Computing, của nội dung số, của xác thực, của dịch vụ IT, của IoT, và v.v...
Cũng sẽ có nhiều vấn đề pháp lý phải giải quyết cho Mobile Money, cũng có những thách thức, rủi ro đi kèm, nhưng lợi ích của Mobile Money là lớn hơn rất nhiều. Hội nghị hôm nay cũng sẽ bàn về các giải pháp giảm thiểu rủi ro. Sẽ không có ‘Free Lunch’, nhưng sẽ có những lợi ích to lớn mà công nghệ mang lại cho xã hội.
Hội nghị của chúng ta mời được nhiều chuyên gia quốc tế có kinh nghiệm, các tổ chức quốc tế chuyên về Mobile Money, một số doanh nghiệp đã làm Mobile Money thành công. Tôi tin rằng Hội nghị sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực, thúc đẩy hành động, và chúng ta sẽ nhìn thấy sự ra đời của Mobile Money tại Việt Nam trong năm 2019 này.
Xin chúc sức khoẻ các quí vị, chúc Hội nghị thành công.
