Bảo mật giao dịch điện tử và ứng dụng di động trong nền kinh tế số

Tại Hội thảo, các chuyên gia đã phân tích bức tranh tổng thể về thách thức, cơ hội và giải pháp nhằm giúp tổ chức, doanh nghiệp có thể phát huy thế mạnh của mình, giữ vững lòng tin người tiêu dùng, tránh những rủi ro tấn công mạng, đánh cắp, gian lận thanh toán, từ đó phát triển trong thị trường kinh tế số.

Cần một khung pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất

Theo đó, Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số được xác định là 3 trụ cột quan trọng của “Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Sự bùng nổ của những công nghệ 4.0 đã đánh dấu bước phát triển vượt bậc trong việc sử dụng dữ liệu số, công cụ số vào trong môi trường làm việc và hoạt động sản xuất kinh doanh, từng bước hình thành nền kinh tế số.

Đối với Việt Nam, đẩy mạnh kinh tế số, tiến tới xã hội số là cơ hội để thu hẹp khoảng cách với thế giới, mở ra không gian tăng trưởng mới và là động lực cốt lõi trong phát triển kinh tế quốc gia. Giữa những biến động từ đại dịch COVID-19, công nghệ lại càng khẳng định chắn chắn vai trò then chốt của mình, mang đến lợi thế cạnh tranh cho các tổ chức, doanh nghiệp.

Khi mà việc ứng dụng công nghệ trong tổ chức đang tăng trưởng nóng, số lượng giao dịch điện tử, giao dịch trên di động, thanh toán điện tử không dùng tiền mặt biến động theo cấp số nhân sau mỗi năm thì vấn đề an ninh bảo mật lại càng trở nên cấp thiết nhằm bảo vệ an toàn hệ thống và dữ liệu khách hàng.

Giám đốc công nghệ Công ty Cổ phần Công nghệ SAVIS Hoàng Nguyên nhấn mạnh đến quy định về công nhận giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu, tài liệu điện tử phát sinh khi giao dịch điện tử: “Thông điệp dữ liệu điện tử được coi là có giá trị pháp lý khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện: tính toàn vẹn kể từ khi khởi tạo (nội dung chưa bị thay đổi), độ tin cậy vào cách thức khởi tạo, lưu trữ - truyền gửi; cách thức đảm bảo tính toàn vẹn; cách thức xác định người khởi tạo. Để đảm bảo tính toàn vẹn và định danh chính xác người khởi tạo bắt buộc áp dụng công nghệ chữ ký số PKI cho giao dịch điện tử. Ký số cũng đồng thời là một giải pháp bảo mật, mã hoá dữ liệu quan trọng trên môi trường số”.

Ông Jimmy Phạm, Giám đốc kinh doanh Công ty V-key Việt Nam chia sẻ: “Giao dịch điện tử, ứng dụng di động sẽ là những nhân tố cốt lõi để hiện thực hoá nền kinh tế số. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để vươn tới kinh tế số khi sở hữu hơn 70% dân sử dụng điện thoại thông minh, 95% sử dụng Internet qua di động, thời gian sử dụng Internet trung bình là 6,5 giờ/ngày/người và là một trong những nước có cước 3G/4G rẻ nhất thế giới. Đồng thời, Việt Nam cũng còn rất nhiều dư địa để phát triển giao dịch điện tử, thanh toán điện tử khi là nước xếp thứ hai trên thế giới về số người dân chưa tiếp cận dịch vụ tài chính, chưa có tài khoản ngân hàng (69%), có tới 26% các giao dịch bằng tiền mặt trong khi tỉ lệ phổ cập Internet của người Việt Nam lên tới 66%. Giao dịch điện tử, đặc biệt là giao dịch trên nền tảng di động tại Việt Nam chắc chắn sẽ tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai, nên những phương án, bài toán về bảo mật, an ninh cho những hệ thống thông tin này cần được chú trọng trang bị càng sớm càng tốt để có thể giữ mọi thứ trong tầm kiểm soát kể cả khi khối lượng và giá trị giao dịch nhân lên nhiều lần so với hiện tại”.

Đặc biệt, trong sự bùng nổ của giao dịch điện tử, việc lưu trữ điện tử, lưu trữ số là nội dung quan trọng đáng lưu ý. Mọi thông tin, dữ liệu sinh ra trong quá trình giao dịch cần được tập trung, lưu trữ để phục vụ tra cứu, kiểm tra, quản lý. Không thể có một thị trường giao dịch điện tử mạnh mẽ nếu không xây dựng những kho lưu trữ điện tử, lưu trữ số chuyên biệt và đạt tiêu chuẩn.

Tại Hội thảo, ông Phạm Quốc Hoàn, Phó Giám đốc Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (Bộ TT&TT) cho biết, để xây dựng kho lưu trữ điện tử, lưu trữ số cần đồng thời chú ý đến hai vấn đề cốt lõi là khung pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật. Hầu hết các phần mềm quan trọng trong giao dịch điện tử như ký số, hợp đồng điện tử, hoá đơn điện tử, quản lý văn bản hiện nay đều không quan tâm đến khả năng lưu trữ lâu dài của tài liệu. Ví dụ, các sản phẩm đầu ra đều được lưu dưới dạng PDF, không phải PDF/A theo chuẩn lưu trữ lâu dài. Đồng thời, các vấn đề bảo mật thông tin dữ liệu khi lưu trữ điện tử, phân quyền truy cập an toàn chưa được đầu tư đúng mức.

“Nếu không chú trọng xây dựng ngay từ đầu thì trong tương lai việc chuyển đổi sẽ tốn rất nhiều thời gian, chi phí và đứng trước nhiều rủi ro về an ninh thông tin” – ông Phạm Quốc Hoàn nhấn mạnh

Xu hướng phát triển và công nghệ bảo mật trong giao dịch điện tử

Giám đốc sản phẩm và dịch vụ số - Công ty Cổ phần Công nghệ SAVIS Đỗ Quang Huy đã chia sẻ xu hướng công nghệ mới Open Platform với những chiến lược cơ bản về công nghệ, kết nối, hợp tác phát triển sản phẩm dựa trên năng lực cộng đồng, với mục tiêu lấy khách hàng làm trung tâm, tăng khả năng tiếp cận người dùng nhanh chóng, giảm chi phí nghiên cứu cũng như tạo ra những giá trị mới. Nổi bật là: Open Banking, Open Healthcare – Nền tảng ngân hàng mở, y tế mở.

Hiện nay, của các ngân hàng và các dịch vụ y tế truyền thống đang bị đe doạ bởi các tập đoàn công nghệ lớn. Theo báo cáo của Business Insider năm 2020, dự đoán 35% ngân hàng truyền thống có thể bị thay thế bởi các Công ty Fintech. Ngoài việc bị cạnh tranh khốc liệt, các ngân hàng và dịch vụ y tế truyền thống cũng đang tạo ra rào cản lớn với người dùng trước hoàn cảnh dịch bệnh và giãn cách kéo dài.

Xu hướng của ngành Tài chính và Y tế hiện nay là di động, kết nối liên thông trên các nền tảng số. Trong đó, Open Banking, Open Healthcare sẽ trở thành một phương án thay thế các mô hình cũ, giúp kết nối các khách hàng mới chưa được tiếp xúc với các dịch vụ tài chính, y tế ở khắp mọi nơi.

Tại đây, các ngân hàng, tổ chức y tế sẽ đóng vai trò trung tâm trong tích hợp các dịch vụ, ứng dụng, thông tin tài chính, khám chữa bệnh hiện hữu và cung cấp nó cho khách hàng, đặc biệt là các nhà phát triển. Qua đó giúp các nhà phát triển, các đối tác tận dụng tài nguyên qua Open API trong khai thác, xây dựng những giải pháp công nghệ mới rẻ hơn, nhanh hơn và đảm bảo an toàn.

Định danh số thông minh cũng là một vấn đề không thể bỏ qua khi nói đến bảo mật trong giao dịch điện tử và ứng dụng di động. Ông Ngô Thành Danh - Chuyên gia tư vấn sản phẩm khu vực Indochina, Công ty V-key đã đưa ra những phân tích chuyên sâu về rủi ro bảo mật di động như tấn công overlay attack, keylogging, man-in-the-middle hay chiếm quyền truy cập, đánh cắp dữ liệu nhạy cảm… Để bảo vệ di động trước mọi nguy cơ thường trực đó, không có cách nào khác là trang bị những phần mềm định danh số thông minh và bảo mật cấp độ cao: Phần mềm chống giả mạo anti tampering, mã hoá dữ liệu hay xác thực hai yếu tố 2FA.

Cùng với những đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý cho bảo mật giao dịch điện tử và ứng dụng di động trong nền kinh tế số, Hội thảo đã tập trung chia sẻ, thảo luận và hệ thống các giải pháp công nghệ nền tảng phù hợp.