Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Cứ hút mỗi điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 giây cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%. Đặc biệt đối với trẻ em.
Luật đã có quy định rõ về việc không hút thuốc lá nơi công cộng nhưng hành vi phì phèo điếu thuốc trên môi vẫn diễn ra "mọi lúc mọi nơi", có thể là ở nhà chờ xe buýt, nhà ga, thậm chí là bệnh viện, công sở, trường học...
Các Bộ, Ngành và địa phương đã có sự hưởng ứng tích cực đưa Luật vào cuộc sống, nhưng tính nghiêm minh và chế tài xử lý vẫn còn nhiều vấn đề. Qua tìm hiểu thực tế nhiều người hút thuốc và không hút thuốc thì việc xử phạt hút thuốc là nơi công cộng chưa được triển khai bài bản, đồng bộ, nhiều quy định còn cứng nhắc nên việc triển khai gặp khó khăn.
Luật không cấm hút thuốc. Nhưng luật đã quy định những nơi không hút thuốc. Nhiều người cho rằng không ai cấm hút thuốc ngoài đường nên vô tư hút. Vậy ai nghĩ đến quyền lợi của trẻ em, người già, phụ nữ có thai và bao người không hút thuốc? Tại sao họ phải hít khói thuốc, phải chịu đựng tàn thuốc?
Theo quy định về xử phạt là các cơ quan thanh tra liên ngành về y tế từ trung ương tới địa phương; cơ quan quản lý thị trường; cơ quan công an và UBND các cấp. Trong đó, thanh tra y tế là cơ quan chủ công nhưng theo phản ánh của một số địa phương thì lực lượng thanh tra y tế chưa được tăng cường, còn quá mỏng thiếu về số lượng và trang thiết bị, kinh phí để tuần tra, hoạt động. Bên cạnh đó, việc quy định thẩm quyền xử phạt của UBND các cấp, đó là quy định thẩm quyền chung theo hiện hành là Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng chưa có quy định cụ thể về cơ quan tham mưu, chịu trách nhiệm chính việc xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng của cấp xã, phường, thị trấn có nên rất lúng túng khó thực hiện.
Đã có một số phản ảnh từ chính các điểm du lịch lo ngại rằng việc xử phạt sẽ khó khăn bởi họ không có chức năng xử phạt, nên cần sự phối hợp với lực lượng công an khu vực và điều này không dễ dàng. Tuy nhiên, chỉ cần có sự quyết tâm và nghiêm túc thực thi luật từ ban quản lý của các điểm du lịch thì chắc chắn thành công.
Để kiểm soát việc quảng cáo sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là sản phẩm thuốc lá mới trên môi trường mạng, youtube, mạng xã hội, facebook…, Bộ Thông tin và Truyền thông cần có biện pháp kiểm soát chặt chẽ môi trường Internet đối với loại hình thuốc lá. Đồng thời, tăng cường công tác giáo dục truyền thông về tác hại của thuốc lá và các quy định pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá, ưu tiên các hoạt động truyền thông ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá trong giới trẻ…
Vì vậy, công tác giáo dục thuyết phục, tuyên truyền, vận động người dân chấp hành quy định cấm thuốc lá nơi công cộng. Tiếp đến cần sửa đổi một số quy định cứng nhắc về xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng, theo đó cho phép cơ quan chức năng lập biên bản và xử phạt tại chổ các hành vi vi phạm. Ngoài ra, cần quy định cụ thể cơ quan chịu trách nhiệm theo dõi, quản lý, kiểm tra xử phạt về hành vi hút thuốc lá nơi công cộng, theo đó nên giao cho công an xã thực hiện nhiệm vụ này. Điều này sẽ giúp quy định của pháp luật đi vào thực tế cuộc sống, bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước các hành vi vô ý thức của người hút thuốc nơi công cộng. Đồng thời, chứng minh được quy định về xử phạt hành vi hút thuốc là nơi công cộng là hoàn toàn khả thi, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật.
